Een jaar geleden, op 3 september 2020, werd de SIMBA CubeSat van het KMI samen met 54 andere kleine satellieten aan boord van een Arianespace Vega-raket gelanceerd. Tijd voor een terugblik op een bewogen jaar.
Wil je weten waar SIMBA zich bevindt, surf dan naar:
Wat zijn CubeSats ook alweer?
CubeSats zijn zeer kleine satellieten die in een baan om de aarde draaien. Ze hebben de vorm van een kubus van ongeveer 10 cm groot en zijn erg licht - ongeveer 1,3 kg. Een kubus wordt een eenheid (in het Engels 'Unit', 1U) genoemd. Deze eenheden kunnen worden gecombineerd om grotere structuren te bouwen, door twee of meerdere eenheden op elkaar te stapelen. CubeSats worden gemaakt van goedkope standaardonderdelen en bieden dus een (relatief) goedkope mogelijkheid om onderzoek in de ruimte te doen.
Fig 1: De afgewerkte satelliet met open zonnepanelen zoals hij er in de ruimte zal uitzien. Alleen de antennes zitten nog opgeborgen.
Klimaatverandering
SIMBA is een kleine satelliet - een 3-unit CubeSat - met een grote ambitie. Aan de hand van stralingsmetingen door middel van radiometers beoogt men de stralingsbalans van onze planeet te berekenen. De stralingsbalans geeft de hoeveelheid energie die onze planeet vasthoudt in plaats van te weerkaatsen of weg te stralen en is één van de fundamentele drijfveren van de klimaatverandering. Dr. Stijn Nevens, wetenschapper van het KMI, en zijn team onderzoeken het gebruik van deze satelliet om deze metingen uit te voeren.
De eerste zes maanden
Enkele uren na de lancering had het grondstation het eerste contact met de satelliet. Op dat moment waren zowel de antennes en zonnepanelen met succes ontplooid. In de daaropvolgende dagen werden alle onderdelen één voor één aangezet en getest. Onder andere ook het door KULeuven ontwikkelde systeem om de satelliet te richten. Als laatste werden de wetenschappelijke instrumenten aangezet. SIMBA was uiteindelijk volledig operationeel in de ruimte op 9 september 2020 om 22:25:09 Belgische tijd. Daarna werd het instrument door de wetenschappers en technici van het KMI gedurende maanden aan een batterij testen onderworpen waarbij het zowel naar aarde, de zon als de lege ruimte werd gericht.
Fig 2: De eerste metingen van een ruimte-instrument noemen we “First Light”. We zien de interne temperatuur van de verschillende instrumenten.
Een upgrade en zes extra maanden
Na zes maanden was de missie zoals ze voorzien was, afgelopen. SIMBA kreeg door de Europese Ruimtevaarorganisatie of ESA een positieve evaluatie van zijn missiedoelen en het bijhorende advies om de missie te verlengen met zes maanden. Tijdens deze zes maanden krijgt de satelliet een aantal upgrades van zijn software om onder andere de precisie van het richten significant te verbeteren en meer wetenschappelijke data te kunnen downloaden. Na een kleine rustpauze zijn deze updates bijna gefinaliseerd en is SIMBA klaar om nog enkele maanden wetenschappelijke data te verzamelen.
Wordt misschien (nog) vervolgd…
Fig 3: We zien in lichtblauw (cavity total heating) de energie die nodig is om de radiometer op een constante temperatuur (cavity NTC 2.3) te houden. Dit is een maat voor de gemeten straling die door de aarde uitgezonden wordt. Van piek tot piek (ongeveer 90 minuten) draait de satelliet 1 keer rond de aarde.
